Fındıklının Üstünde; Boğaza, Halice ve Marmaraya hâkim bir tepenin üstüne şahin yuvası gibi oturtulan ve adını bütün bir semte de veren «Cihangir ca¬mii, bütün matbu ve yazma Tezkiret-ül-bünyanlarda ve Tezkiret-ül-ebniyelerde yer aldığı için Sinanın eseri olduğunda hiç şüphe yoktur. Şen seyyahımız Evliya Çelebi Cihangir sitesini çok güzel tasvir etmiştir: <>.

Cihangir Camii

Çelebimizin bu sözlerinden ve o civardaki izlerden öğreniyoruz ki Cihangir camil Bizansm veyahut putperest devirlerin bir mâbed harabesi Üzerine kurulmuştur. Bu camii ilk defa 967 H, 1559 M. yılında Kanuni Sultan Süleyman (1); 960 H. 1552 M. yılında Halepte ölen oğlu Cihangir adına büyük sanatkâr Sinana yaptırmıştır. Mimar Sinan eserlerini yaparken

yerin hususiyetini gözönünde tuttuğu için camii kârgir kubbe ile değil, çarpuşta denilen a ahşap kubbe ile örtmüştür. Bu kubbe Ra-mazan efendi camii gibi kurşunla kaplanmıştı. Camiin hünkâr mahfeli ve yanın¬da bir mektebi, zaviyesi, ve imareti vardı. Bu manzume altı defa yangın felâketi geçirmiştir. Ben bunlardan 1132 H. 1719 M., 1178 H. 1746 M., 1238 H. 1822 M. ve 1291 H. 1874 M. yıllarında geçirdiği yangınları tesbit edebildim.

İlk yangından sonra yenilenen cami, 1822 dc yine yanmış ve Sadrâzam Silâhtar Ali paşa tarafından tekrar müdevver ahşap kubbeli ve iki cenahlı olarak yaptırıl¬mış ve etrafı genişletilmiştir; Ali paşa mâbedin minaresini de yenilemiştir. Bun¬dan sonra mâbed iki defa daha yanmış ve nihayet İkinci Abdülhamit bugünkü ca¬mii 1307 H. 1889 M. yılında yaptırmıştır.
Şimdi mâbedi görelim: İki avlu kapısı vardır; Son cemaat yerinin kapısı üstün¬de âyandan Bursalı Rıza efendinin biraderi merhum askeri tekaüt sandığı nazın şair Semtin tarih kitabesi okunur. Camiin güzel bir tarihçesini yapan bu katiibevi aynen kopya ediyorum:

Şehzade Cihangir Camii Kitabesi

Ebiilfütûh Süleyman Han-i Kanunî İdüp bu
mabedi şehzadesi için inşa O şehzadenin ismi
şerifine nisbet Konuldu nâmı «Cihangir camii»
hattâ Cenab-ı şeylı-i mükerrem Hasan
efendikim Yegâne pîr-i reşadet semir idi
hakka Verüb bu caye şeref 1020 şalinde
Makamın itti tamam elli dört yıl ihya Tarik-i
feyz eseri halvetiden irşadı Niçe müride
verirdi nisabı izz-ü âlâ Mahalli zikr-ü ibadet
iken bu cay-i lâtif Geçüp sinin idib o zati
ekmel azmi beka Zaman zaman dahi beş def’a
muterik oldu Hüdaya şükür bu kerre yine
olundu bina Bak işte sayei Ahdüllıamidi
hanide İmarı eskilerinden de oldu çok âlâ.
İdilsün ol şehizişane bunda hayır dua Senih
şimdi şu altınadır didim tarih.
Boca yapıldı metin işbu cami-i ra’na.
1307

Bu talik yazıyı Üsküdarlı Mısri zade hattat Ali Rızanın yazdığı altındaki imzasından anlaşılmaktadır.
Kitabeden öğrendiğimize göre cami 340 sene içinde altı defa yeniden yapılmış¬tır.
Avlu kapısı karşısındaki duvara mâbedin deniz tarafından görünüşünü göste¬ren ve taşa hakkedilen bir modeli asılmıştır. Mâbed tek kubbelidir Kubbe askılar¬la dört duvara oturtulmuştur. Sağında bir minaresi vardır. Soldaki minare küpüne kadar yapılmışken yarıda bırakılmıştır.
Mâbedin sağdaki avlu kapısından çıkınca biraz aşağıda avlu duvarına bitişik bir çeşme vardır Ayvansaraylı Hüseyin efendinin anlattığına göre bu Çeşme Dördüncü Sultan Muradın musahiplerinden Silâhtar Bıyıklı Mustafa paşa tarafından yaptırıl¬mıştır. Mustafa paşanın Tophanede Kılıçalipaşa camiinin karşı köşesinde de 1046 H. 1636 M. yılında yaptırdığı bir çeşme ve sebili vardır.
Camiin avlusundaki abdes musluklarının içinde Şehrinin beş beyitlik bir tarih kitabesi vardı. Tarih beyti şu idi:
Olur bais am ezkârı ş eh riya tarih:
Bu âsâr cihanda eyledi Hacı Huseyn El-hak.

Şehzade Cihangir Camii Eski Fotoğrafı

Kaynak : İbrahim Hakkı Konyalı – Mimar Sinanın Eserleri